سلامت نیوز:عکس‌ها و فیلم‌های کادر درمانی بیمارستان‌ها که این روزها در کشور از طریق شبکه‌های مجازی و دیگر رسانه‌ها منتشر می‌شود بیانگر تلاش‌های شبانه‌روزی و طاقت‌فرسای پزشکان و پرستاران در این شرایط سخت است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اطلاعات ،مردم به خوبی می‌دانند که این خدمتگذاران چگونه جان مردم را بر سلامت خود و خانواده شان ترجیح داده‌اند و چه بی‌ادعا به مداوای بیماران می‌شتابند تا با نجات بیماران کاشانه‌ای را از غم برهانند. در این مدت موجی از پویش‌ها به راه افتاده و هر کسی به هر طریقی سعی کرده فداکاری‌های آنان را جبران کند. اما کمتر کسی می‌داند که این جامعه شریف که شغلشان را با عشق گره زده‌اند با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند در حالی که مشکلات صنفی پرستاران، آنان را سخت آزرده است و همدلی‌ها تنها مسکنی است بر دردهای شغلشان.
اجرا نشدن قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری، تبعیض زیاد پرداختی به پزشکان،نداشتن امنیت شغلی و عدم اجرای قانون مشاغل سخت و زیان‌آور از جمله مشکلات جامعه پرستاری است؛ مشکلاتی است که سال‌ها است همچون یک بیماری مزمن بر جامعه پرستاری سایه انداخته است.
قانونی که ۱۴ سال خاک می‌خورد
خسرو توکل ـ عضو هیأت مدیره نظام پرستاری اصفهان در این باره به روزنامه اطلاعات می‌گوید: بر اساس قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری که ۱۴ سال پیش مصوب شده و تاکنون اجرایی نشده است، پرستاران همچون پزشکان طبق تعرفه‌های مشخص در ازای خدماتی که به بیماران ارائه می‌دهند باید حقوق و مزایا دریافت کنند.
وی می‌افزاید: متأسفانه به جای اجرای قانون، طرحی موسوم به (قاصدک) اجرا شده است که آن هم به طور صحیح اجرا نمی‌شود و اضافه کار و کارانه پرستاران طوری با هم محاسبه می‌شود که مشخص نیست پرستار چه مبلغی بابت اضافه کار و یا کارانه دریافت کرده است.
محمد شکیبافر ـ نایب رئیس هیأت مدیره نظام پرستاری اصفهان هم در این مورد می‌گوید: متأسفانه در طرح ناعادلانه قاصدک که از سال ۱۳۸۳ اجرا شده، حق واقعی کارکنان پرداخت نمی‌شود و بعضاً مواردی بوده که همان حق اضافه کار پرسنل نیز بر اساس احکام چند سال قبل محاسبه شده که برخلاف قانون و مقررات جاری است و متأسفانه کسی در دانشگاه علوم پزشکی پاسخگو نیست.
وی با بیان این مطلب آنچه که به عنوان کارانه برای کارکنان تعیین شده باید به صورت شفاف مشخص و از اعمال سلیقه غیرمنصفانه مسئولان نیز جلوگیری شود می‌افزاید: براستی چرا فیش این گونه پرداخت‌ها به پرسنل داده نمی‌شود و یا چرا حداقل در پیامک‌های ارسالی مبالغ اضافه کاری و کارانه به صورت جداگانه مشخص نیست.
دکتر طاهره چنگیز ـ رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان هم در پاسخ به اعتراض پرستاران اظهار داشته است: قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری به علت عدم امکان عقد قرارداد با بیمه‌ها و تأمین نشدن منابع مالی اجرا نشده است و اعتبارات لازم در این زمینه باید توسط هیأت دولت تامین شود و اگر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قانون مزبور را برای اجرا ابلاغ کند، این دانشگاه در اجرای آن، گام‌های مؤثری برخواهد داشت.
حقوق‌های نجومی
یکی از پرستاران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان هم می‌گوید: پرداختی‌های نجومی به حوزه درمان هم رخنه کرده است به‌طوری که برخی پزشکان چند برابر پرستاران، حقوق و کارانه می‌گیرند بعضی از پرستاران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ماهانه ۵۰ هزار تومان کارانه دریافت می‌کنند. در حالی که مبلغ کارانه پزشکان در ماه میلیون ها تومان است. این در حالی است که یک پرستار در مقایسه با یک پزشک ساعت‌های بیشتری در بیمارستان خدمت می‌کند و مسئولیت‌های زیادی را هم به عهده دارد.
شکیبافر با تأیید این مطلب می‌گوید: پرستاران در مقایسه با پزشکان نسبت به خدماتی که ارائه می‌دهند حقوق مناسبی نمی‌گیرند و در این رابطه تبعیض زیادی بین پرداختی پزشکان و پرستاران وجود دارد. پرداخت فوق العاده به یک معضل تبدیل شده است زیرا از سویی گفته می‌شود آن را به کادر درمانی برخی بیمارستان‌ها پرداخت کرده‌اند و از سویی دیگر بعضی دیگر هم مدعی هستند چنین مبالغی به آنان پرداخت نشده است.
توکل نیز می‌افزاید: به پاس قدردانی از زحمات و تلاش‌های کادر درمانی بیمارستان‌هایی که مراکز ارجاع هستند مبلغی در قالب فوق‌العاده کرونا پرداخت شده است اما به کادر درمانی دیگر بیمارستان‌هایی که مرکز ارجاع نیستند ولی بیماران کرونایی را پذیرش کرده‌اند این مبلغ پرداخت نشده است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان هم اظهار داشته است: فوق العاده ویژه فقط در ستاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برقرار شده است و مکاتبات و پیگیری‌های متعدد دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور از جمله این دانشگاه به دلیل کمبود اعتبار لازم، موافقت نشده است.
محرومیت از خدمات رفاهی
در روزهایی که مسئولان، مردم را به ماندن در خانه و پرهیز از بیرون رفتن برای کارهای غیر ضروری توصیه می‌کردند و بر این امر تأکید داشتند تا زنجیره انتقال بیماری واگیر قطع شود اما پرستاران و پزشکان با حضور در بیمارستان‌ها به رسالت و سوگندشان وفادار ماندند.
یکی از پرستاران می‌گوید: در این ایام خیلی از فامیل و آشنایان از ترس شیوع بیماری با ما قطع رابطه کردند، از طرفی مهدهای کودک و مدارس هم تعطیل بود و این مسأله باعث شد که کادر درمان در نگهداری فرزندانشان مستاصل شوند.
وی می‌افزاید: در این شرایط مسئولان باید خدمات رفاهی برای کادر درمان فراهم کنند تا لااقل کاستی‌ها به نوعی جبران شود اما متأسفانه مدتی است ناهار و همچنین خدمات رایگان درمان و پاراکلینیک پرستاران و بستگان درجه یک آنان حذف شده و در حال حاضر پرستاران هیچ گونه خدمات رفاهی ندارند که لااقل به آن دلخوش باشند.
نایب رئیس هیأت مدیره نظام پرستاری اصفهان در این باره می‌گوید: متأسفانه بیشتر خدمات پاراکلینیک همچون آزمایشگاه‌ها و رادیولوژی‌ها بر خلاف قانون اساسی به بخش خصوصی واگذار شده در حالی که درمان یک موضوع حاکمیتی بوده و واگذاری آن به بخش خصوصی ممنوع است ولی این واگذاری‌ها از چندین سال گذشته انجام و سبب شده کارکنان شاغل در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی هزینه خدمات پاراکلینیک را از جیبشان بپردازند و برای بازنشستگان که عمری خدمت کردند این مشکل نیز وجود دارد.
شکیبافر با اشاره به این که بر اساس ماده (۶) بند (۶) مصوبه هیأت امنای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان باید به کارکنان صبح کار که بیش از ۸ ساعت می‌کند ناهار بدهند می‌افزاید: از شهریورسال گذشته ناهار کارکنان بیمارستان‌های این دانشگاه قطع شده و هزینه آن را هم نمی‌دهند در حالی که مبلغ آن به کارکنان ستادی دانشگاه پرداخت می‌شود و آیا سزاوار است که یک پرستار که صبح تا ظهر در بیمارستان کار می‌کند گرسنه به خانه برگردد.
نایب رئیس هیات مدیره نظام پرستاری اصفهان تأکید می‌کند: از زمان اجرای قانون تشکیل حساب پس انداز کارکنان دولت، هر ماهه مبلغی از حقوق کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از جمله پرستاران کسر و در حسابی که نزد بانک عامل دانشگاه افتتاح شده است ذخیره می‌شود؛ دولت هم به سهم خود باید معادل آن را پرداخت کند؛ بر اساس قانون، بانک عامل موظف است با این مبالغ اندوخته برای تمامی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی خانه بسازد و تحویل آنان دهد یا لااقل وام بدون بهره مسکن به آنان پرداخت کند که این کار تاکنون اجرایی نشده است.
وی خاطر نشان می‌کند: بر اساس اطلاعات به دست آمده، از اوایل دهه ۸۰ تاکنون بیش از ۵۰ میلیارد تومان پول از حقوق کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در قالب حساب پس انداز کارکنان دولت کسر و در بانک عامل دانشگاه ذخیره شده است و معلوم نیست سود این مبالغ عاید چه کسانی می‌شود و هیچ کسی هم پاسخگو نیست.
نداشتن امنیت شغلی
نداشتن امنیت شغلی دامنگیر پرستاران هم شده است و این مساله آینده شغلی مبهمی را برای آنان رقم زده است؛ به خصوص پرستارانی که به صورت قراردادی کار می‌کنند زیرا آنان نه تنها امنیت شغلی ندارد بلکه حقوق مناسبی هم دریافت نمی‌کنند.
یکی از پرستاران که زیر نظر شرکت‌های بخش خصوصی در یکی از بیمارستان‌های اصفهان کار می‌کند هم می‌گوید: ما پرستاران مشکلات زیادی داریم ولی اگر لب به گلایه باز کنیم، اخراج می‌شویم.
اگرچه معاون پرستاری وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از افزایش ۵۰ درصدی حقوق پرستاران و ۳۰ تا ۳۵ درصدی حقوق پرستاران شرکتی از امسال خبر داده است اما شکیبافر می‌گوید: افزایش حقوق کارکنان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال ۹۶ به تصویب رسید اما وزارتخانه آن را در اسفند سال ۹۸ و فقط برای کارکنان رسمی، پیمانی و تبصره‌ای اجرایی کرده است؛ اگرچه گفته شده است این افزایش حقوق تا ۵۰ درصد بوده اما برای کارکنان رسمی و پیمانی حداکثر ۳۰ تا ۴۰ درصد و برای کارکنان تبصره (۳) حدود ۲۵ درصد اعمال شده ولی متأسفانه برای پرستاران شرکتی هیچ مبلغی به حقوق آنها اضافه نشده است.
توکل هم می‌افزاید: چون این افزایش حقوق و مزایا با شیوع کرونا همزمان شده مسئولان مدعی هستند که این اقدام به پاس خدمات شایسته پرستاران و زحمات آنها در شرایط کرونایی بوده در حالی که افزایش حقوق و مزایا برای تمامی کارکنان دولت اعمال شده است و نه صرفاً برای پرستاران.
وی خاطرنشان می‌کند: پرستاران قراردادی امنیت شغلی ندارند و بخش زیادی از آنان در قالب نیروهای شرکتی مشغول به کار هستند که متأسفانه بعضی از مراکز درمانی خصوصی به دلیل شیوع بیماری کرونا و کاهش مراجعات مردمی براحتی به تعدیل نیروهای پرستار قراردادی اقدام کرده‌اند. در حال حاضرهم پرستاران با چندین نوع قرارداد اعم از شرکتی،تبصره ای، پیمانی و رسمی در بیمارستان‌ها مشغول به کار هستند که یکی از مشکلات جامعه پرستاری است.
کمبود پرستار
پیامد کمبود پرستار در کشور سبب افزایش شیفت‌های کاری و ایجاد کار مضاعف شده است که بی تردید ادامه این شرایط به مرور باعث کاهش ارائه خدمات بهتر پرستاران به بیماران می‌شود. احمدرضا یزدان‌نیک ـ عضو شورای عالی نظام پرستاری کشور در گفتگو با خبرگزاری ایسنا با اشاره به وجود ۱۲۰ هزار تخت بیمارستانی در کشوراظهار داشته است:
در حال حاضر بیمارستان‌ها به چیزی حدود ۲۲۰ هزار نفر پرستار نیاز دارند در حالی که پرستاران شاغل در مراکز درمانی بسیار کمتر هستند و این نشان می‌دهد ما نیروی پرستاری بسیار کمی در اختیار داریم که این کمبود نیرو هم روی کمیت و هم کیفیت ارائه خدمات اثر می‌گذارد به عبارتی، جامعه، خدمات پرستاری مناسبی به علت این کمبود دریافت نمی‌کند و باعث نارضایتی مردم و گاهی باعث آسیب رسیدن به سلامتی مردم در بیمارستان‌ها می‌شود.
وی توجه ویژه دولت به جذب نیروی پرستاری به ازای تخت‌ها و مراکز درمانی جدید را خواستار شده و افزود: در یکی دو سال اخیر دولت در این زمینه به تعهدات خود عمل نکرده و حتی به ازای افراد بازنشسته، نیرو جذب نشده است و این چالش روز به روز عمیق‌تر می‌شود.
عضو هیات مدیره نظام پرستاری اصفهان می‌گوید: متأسفانه در نظام سلامت کشورمان پرستار به عنوان یک ضرورت دیده نشده و به همین دلیل نسبت تعداد پرستاران به تخت‌های بیمارستانی کمتر از استاندارد است؛ هم اکنون میانگین نسبت پرستار به تعداد تخت بیمارستانی در دنیا ۶ر۲ درصد است در حالی که این نسبت در کشور ما نیم تا ۷ دهم درصد بوده که این مسأله بار مضاعف به کادر پرستاری برای ارائه خدمات باکیفیت به بیماران تحمیل کرده است.
توکل می‌افزاید: امروزه همه از پزشکان و پرستاران به عنوان مدافعان سلامت نام می‌برند و می‌بینند که آنان در راه خدمت چه جانفشانی‌هایی کرده‌اند اما با این که پرستاران مشمول قانون مشاغل سخت و زیان‌آور می‌شوند ولی به دلیل عدم تأمین منابع مالی آن، این قانون تاکنون اجرایی نشده است.
نایب رئیس هیات مدیره نظام پرستاری اصفهان می‌گوید: رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفته است استفاده از عبارت (میتوانند) در متن قانون مشاغل سخت و زیان‌آور نشانگر آن است که دستگاه‌های اجرایی در صورتی که بضاعت مالی و اعتبارات لازم دارند فقط مجاز به اجرای آن هستند و هیچ‌گونه تکلیفی بر موافقت با بازنشستگی در اجرای ماده واحده قانون مذکور را ندارند و این امر بیانگر اختیار دستگاه برای بازنشستگی پرستاران است اما چگونه دانشگاه علوم پزشکی در اجرای مفاد مواد قانونی این طور حساسیت به خرج می‌دهد اما در اجرای دستورالعمل‌های پرداختی، پزشکان را از چنین عبارتی که برای آنها نیز قید شده، مستثنی کرده است.
نگاهی گذرا به مشکلات پرستاران
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان نظام پرستاری، وقتی پای صحبت همکاران پرستارمان می‌نشینم غالباً ساعات کار طولانی، شیفت‌های در گردش، شیفت‌های شب پرکار، فعالیت ذهنی و بدنی شدید در ارتباط با تعداد بالای بیماران، واگذاری وظایف غیر حرفه‌ای به عهده پرستاران، تاثیرات روحی تماس مداوم با انسان‌ها در بدترین مرحله ی زندگی (بیماری و مرگ) و واکنش‌های منفی بیمار و همراهان وی همچون پریشانی، یاس، پرخاشگری و…، کمبود‌های دارویی، تجهیزات و هماهنگی‌های زمانبر برای حضور سایر اعضای تیم درمان همچون ویزیت، مشاوره، تصویر برداری، آزمایشات، اعزام و انتقال بیمار و…را عواملی برای اعمال فشارهای شدید روحی و جسمی بر پرستاران می‌دانند.
از سوی دیگر حضور در مراکز درمانی تنها یک بعد از زندگی آنها را تشکیل می‌دهد، اما در خانواده‌های پرستاران چه می‌گذرد؟ غالباًدر ازدواج‌هایی که زوجین پرستارند نگهداری از فرزند یکی از دلایل انتخاب شیفت‌های مخالف و کاهش شدید زمانهای کنار هم بودن زوجین پرستار است.
در ازدواج‌هایی که آقا پرستار است خانم به علت عدم درک از محیط و شرایط کاری، تنها ماندن‌های مداوم و مکرر در شرایط سخت و جمع‌های خانوادگی و بی حوصلگی در زمانهای خواب و استراحت همسر، دچار نارضایتی و حساسیت خواهد شد. در ازدواج‌هایی که خانم پرستار است، آقا نسبت به روز خوابی‌های بعد از شبکاری، خستگی مفرط، عدم حضور در مراسم‌ها، کم و کاست‌ها در خانه داری و رسیدگی به فرزندان، همواره شکایت دارد.
از آنجایی که برنامه‌ریزی شیفت‌ها در ابتدای هر ماه و با عدم پیش‌بینی مراسم‌ها، مهمانی‌ها و برنامه‌های مربوط به مدرسه و… صورت می‌گیرد بنابراین خانواده پرستاران غایبین همیشگی محافل و دورهمی‌های خانوادگی هستند چراکه قوانین مربوط به تغییر شیفت‌ها بسیار سخت و محدود کننده است.
بسیارند مادرانِ پرستاری که با وجود داشتن فرزند شیرخوار مجبور به ترک کردن وی حتی در شرایط بیماری هستند تا در شیفت ۱۸ ساعته شبِ بیمارستان حضور داشته باشند. بنابر این همین موضوع به تنهایی کافی است که پرستار خانم با شرایط روحی نامناسب در شیفت حاضر شود.
این موضوع در شرایط جسمی نامساعد برای خودِ نیروهای پرستار نیز صدق می‌کند. حتی در شرایط از دست دادن عزیزان، پرستار باید با حال روحی نامساعد بر بالین بیمار حاضر شود بنابراین در این شرایط انتظار لبخند و رویی گشاده از آنها قدری غیرمنصفانه است.
نظر شما